Onderwerp: OEROL

14 Juni 2010

Hominid door The Lunatics & Out of hand theatre

Door Paolo met foto's van Mieke Kreunen

Het Theatergezelschap Out of Hand Theatre uit Atlanta maakte een voorstelling op basis van het onderzoek naar het gedrag van chimpansees van de bekende primatoloog Frans de Waal. Na het festival op Governors Island in New York zocht Out of Hand Theatre contact met The Lunatics. Dit resulteerde in de voorstelling Hominid die door de bijdrage van de The Lunatics voorzien is van diverse spektakelelementen. Hominid laat zien hoe wij ‘normale’ mensen enkele bijzondere vermogens - namelijk die tot samenzweren, moorden maar ook liefhebben - delen met andere mensapen.

Tien acteurs spelen het dagelijks leven in een dierentuin na zoals dat door De Waal werd vastgelegd. Op het terrein staan achterin twee nachtverblijven en voorin ligt een watergracht, een natuurlijke afscheiding om de chimpansees binnen te houden. Ze kunnen immers niet zwemmen.

Koningsaap Luit regeert met strenge hand over zijn troep en bevestigt zijn gezag voortdurend door zijn onderdanen te laten buigen, het voedsel uit te delen en aan te wijzen wie er seks mag hebben. Ook voert hij met regelmaat de mannetjes aan in een wandeling over het terrein: "Let's walk". Aan dit relatief vreedzame bestaan komt een eind als twee van zijn onderdanen, Nikkie en Jeroen, een coup plegen en Luit doden. Zijn verminkte lichaam wordt opgehangen in de boom.

Als de rest van de groep de volgende dag wakker wordt en hun leider zien hangen ontfermen de vrouwtjes zich over het lichaam en rouwt iedereen. In de groep ontstaat chaos nu de leider dood is en de vrouwtjes zijn woedend. Zij hebben stabiliteit nodig om hun kinderen te kunnen grootbrengen. Moordenaar Nikkie krijgt de schuld en moet vastgebonden aan een brandende boom toekijken hoe de nieuwe leider wordt geïnstalleerd. Hij springt in het water en verdrinkt.

Voor wie het eerdere werk van Lunatics kent is deze voorstelling wel heel wat anders. Meer tekst dan anders maar vooral ook minder vaart. Hoewel er aan alle kanten van het apenverblijf dingen te zien zijn rijgen de dagen zich relatief saai aaneen zonder al te veel enerverende gebeurtenissen. Ook theatraal gebeurt er niet zo heel erg veel dat verder gaat dan wat het oog kan waarnemen. Hoogtepunt uit het eerste deel van de voorstelling is dat de grote boom water (die we nog kennen uit een vorig programma Lunaqua) water gaat sproeien, hetgeen een fraai plaatje oplevert.

Het laatste kwartier voltrekt het spannendste gedeelte van het verhaal zich en is de voorstelling ook visueel aantrekkelijk 'Lunatics' vormgegeven. De moord op Luit en de opvolgende gebeurtenissen hebben ook weer het tempo zoals we dat van The Lunatics gewend zijn. Daar moesten we wel een goede drie kwartier op wachten.

Wie nog nooit een spektakelstuk van The Lunatics heeft meegemaakt zal ongetwijfeld aangenaam verrast zijn door de effecten in het stuk, al komen die dan wat laat. Voor ons - goed bekend met zowel het werk van The Lunatics als dat van cineast Bert Haanstra (wiens werk ook op het laatst nog even voorbij komt) en De Waal - viel voorstelling, door het ontbreken van echte theatrale of spectaculaire verrassingen, toch een beetje tegen. Misschien komt dat ook wel omdat het verhaal van Haanstra en De Waal tamelijk eendimensionaal is geïnterpreteerd, de bijdragen van The Lunatics ten spijt.

The Lunatics | Out of hand theatre